The democratic state in the face of educational challenges : between ideology, populism and a philosophy of responsibility for others

W artykule jest poruszony problem wyzwań edukacyjnych, takich jak kreatywność i innowacyjność, przez pryzmat XX-wiecznych problemów wynikających z ideologizacji życia, a także ze zjawiska populizmu, który oznacza nie tylko władzę ludu, ale również niszczenie symetryczności relacji w społeczeństwie. Podstawą tego porządku jest ujmowanie państwa jako substancji etycznej, której podstawą jest odpowiedzialność za innych. Kryzys kultury europejskiej, jej racjonalizm, stwarzał poważne problemy dla człowieka. Człowiek zaczął upraszczać świat, sprowadzać do tego, co należące do świata przyrody, do naturalizmu, a także do metody matematyczno-przyrodniczej. Dzisiejszym wyzwaniem jest przywrócenie racjonalności, ale nie naiwnej, lecz twórczej, która łączy różnorodność i nie niszczy przy tym istniejącej różnicy. Rozum nie jest przeciwieństwem doświadczenia, nie wyklucza go, a nawet na nim buduje swoją podstawę, jaką jest odpowiedzialność za siebie i innych.

This article addresses educational challenges like creativity and innovation through the prism of 20th-century problems that have arisen from the ideologisation of life, as well as from the phenomenon of populism, which means not only the will of the people prevailing over democratic rule of law but also the destruction of the symmetry of relations in society. The basis of this order is to see the state as an ethical substance, underpinned by responsibility towards the citizens. The crisis of European culture, its rationalism, has created serious problems for human beings. Consequently, human beings began to simplify the world by reducing it to the natural world, i.e. towards adopting naturalism and resorted to employing the mathematical-naturalistic method in their lives. Today’s challenge is to restore creative rationality that unites diversity without destroying existing differences. Reason is not the opposite of experience; the former does not exclude the latter; experience may even be the base on which reason is sometimes built, and doing so should be seen and accepted as a responsibility for oneself and others.