Cenzura wobec problematyki "odwilży" 1956 roku na łamach "Gazety Poznańskiej"

The purpose of the article is to point out the outlook of Local Censorship Office in Poznań to articles about political changes in Poland in 1956, which were published in "Gazeta Poznańska". The previous research on the attitude of the press and censorship during the "Polish October" focused primarily on newspapers which were considered revisionist. "Gazeta Poznańska" was edited by Regional Committee of the Polish United Workers' Party and presented an official conservative point of view. The article was based on the documents from State Archive in Poznań. The basis of arrangements presented in the article were the result of the analysis of source documents created by Local Censorship Office in Poznań. They made it possible to create a category of texts which were consistently excluded from publication. This group included articles on the increase in wages and focused on the movements of Soviet troops in Poland. Censorship also blocked opinions that evaluated the earlier period of the Communist Party governments too critically and suggested dissatisfaction with the ongoing changes. The activity of censorship in "Gazeta Poznańska" in the year 1956 also indicates what type and level of criticism of the Communist Party at that time was considered to be admissible. The outlook of Local Censorship Office in Poznań to "Gazeta Poznańska" in the period of 1956 changes in Poland showed what type and level of criticism was acceptable in the Polish United Workers' Party's press.

Dotychczasowe badania nad prasą i cenzurą w okresie "Polskiego Października" koncentrowały się przede wszystkim na pismach, które uważano za rewizjonistyczne. "Gazeta Poznańska" była wydawana przez Komitet Wojewódzki Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej i prezentowała oficjalne stanowisko tej instancji. W artykule przedstawiono działanie WUKPPiW wobec "Gazety Poznańskiej" w okresie Poznańskiego Czerwca oraz przemian politycznych października 1956 roku. Podstawę ustaleń stanowiły analizy dokumentów źródłowych wytworzonych przez samą instytucję cenzury, które pozwoliły na wyodrębnienie kilku kategorii tematów konsekwentnie wykluczanych z druku. Blokowane były artykuły podejmujące problematykę podwyżek płac, odnoszące się do ruchów wojsk radzieckich w Polsce w 1956 roku, zdecydowanie krytykujące rządy PZPR przed przemianami oraz wskazujące na niezadowolenie ze stopnia dokonywanych zmian. Działania cenzury wobec "Gazety Poznańskiej" w okresie 1956 roku wskazują, jaki rodzaj i poziom krytyki partia uważała za dopuszczalny w swojej prasie.