Proste symbole zajmują wyjątkowe miejsce w semiosferze jako składniki metaforycznego rdzenia kultury ze względu na swoją zdolność do subtelnego i zwięzłego wyrażania treści przechowywanych w pamięci kulturowej. Wspomniana prostota sprzyja trwaniu tych symboli, pozwala im przenikać przez liczne warstwy kultury po to, by co jakiś czas wyłaniały się i rozkwitały w nowych odmianach oraz kontekstach. Współczesnym przykładem symbolu, do którego odnoszą się wspomniane atrybuty, jest Znak Polski Walczącej, stworzony w 1942 roku przez Polskie Państwo Podziemne jako narzędzie propagandowe. Ten prosty monogram, składający się z połączonych liter P i W, stał się oficjalnym znakiem rozpoznawczym polskiego ruchu oporu, a obecnie pełni funkcję niepozbawionego kontrowersji faktycznego symbolu narodowego. W niniejszym artykule stanowi on punkt wyjścia do studium przypadku analizującego dwie spośród koncepcji Łotmanowskich: ogromną pojemność semantyczną prostych symboli oraz ich dwoistą naturę jako bytów jednocześnie zmiennych i niezmiennych. Sugestywna forma Znaku Polski Walczącej, zrodzona z dążenia do prostoty w okupowanej przez hitlerowców Warszawie, odzwierciedlała po prostu kwestie życia i śmierci. Jednakże głębsza analiza ujawnia jego pradawne korzenie. Autor dowodzi, że Znak Polski Walczącej, ze względu na swój wyrazisty kształt metonimicznie zwany "kotwicą", może być również postrzegany jako "emisariusz" przybywający z poprzednich epok kulturowych, mianowicie chrześcijaństwa w okresie przednicejskim, odwołującego się do symboliki kotwicy podczas prześladowań i wstrząsów. Korzystając z perspektywy semiotycznej, autor prezentuje nowe spojrzenie na ten historycznie żywotny, choć niewystarczająco zbadany symbol tak bogaty w znaczenia odnoszące się zarówno do przeszłości, jak i do chwili obecnej.
Semiosfääris on ainulaadne positsioon lihtsatel sümbolitel, mis oma võime tõttu kultuurimälu paindlikule ja säästlikule kujule kondenseerida moodustavad kultuuri sümboolse tuuma. See lihtsus soodustab püsivust, lubades neil elementaarsetel sümbolitel diakrooniliselt taasesineda, läbida mitmeid kultuurikihte ning ilmuda ja levida uutes kontekstides ja variatsioonides. Uudne näide selliseid omadusi illustreerivast sümbolist on Võitleva Poola sümbol - "Znak Polski Walczącej". Sellest 1942. aastal põrandaaluse Poola riigi poolt propagandavahendina loodud ühesest monogrammist, mis koosneb omavahel põimunud tähtedest P ja W, sai Poola vastupanu ametlik tunnus ning praegu on see vastuoluline de facto rahvuslik sümbol. Artiklis kasutatakse seda sümbolit juhtumiuuringus, et vaadelda kaht lotmanliku sümbolitega seotud mõistet: lihtsümbolite tohutut semantilist mahutavust ning nende kahetist olemust invariantsete/muutuvate entiteetidena. Sündinud utilitaarse lihtsuse nõudest, mida läks vaja natside poolt okupeeritud Varssavis, oli Võitleva Poola sümboli vormitõhususse kätketud pragmaatiline elu ja surma küsimus. Ent selle lihtsa disaini edasisel vaatlemisel tuleb ilmsiks ka sellele aluseks olev arhailine sügavus. Artiklis väidetakse, et Võitleva Poola sümbol, mida tänu selle äratuntavale kujule metonüümselt tuntakse kui 'ankrut' ('kotwica') võib vaadelda ka kui "saadikut" varasematest kultuuriepohhidest, nimelt Nikaia kirikukogu eelsest kristlusest, kus ankrusümboolikat kasutati tagakiusamiste ning rahutuste ajajärgul. Lõpetuseks pakutakse artiklis välja uus semiootiline vaatenurk ajalooliselt aktiivsele, ent vähe uuritud sümbolile, mis on (olnud) oluline nii minevikus kui ka olevikus.
Simple symbols occupy a unique position within the semiosphere, constituting the symbolic core of culture with their ability to condense cultural memory into nimble, economic forms. This simplicity facilitates persistence, allowing these elementary symbols to recur diachronically, penetrating multiple layers of cultural strata to emerge and flourish in new contexts and variations. A novel example of a symbol which illustrates these attributes is "Znak Polski Walczącej" - the Fighting Poland symbol. Created in 1942 by the Polish Underground State as a propaganda tool, this straightforward monogram, consisting of interconnected letters P and W, became the official hallmark of Polish resistance and is now a controversial "de facto" national symbol. This article employs the symbol as a case study to explore two Lotmanian symbolic concepts: the vast semantic capacity of simple symbols, and their dual nature as invariable/variable entities. Born out of a utilitarian need for simplicity in Nazi-occupied Warsaw, the efficient form of the Fighting Poland symbol was a pragmatic matter of life or death. However, further examination of its simple design also reveals an underlying archaic depth. This article argues that the Fighting Poland symbol, metonymically known as the "kotwica" ('anchor') owing to its distinct shape, can also be viewed as an "emissary" from earlier cultural epochs, namely ante-Nicene Christianity, which made use of anchor symbology during an era of persecution and upheaval. Ultimately, this article provides a new semiotic perspective on a historically active yet understudied symbol with past and present relevance.
