Szukając wsparcia : korespondencja Wincentego Lutosławskiego i Hirama Erastusa Butlera

Wincenty Lutosławski (1863-1954) ceniony i poważany w zachodnim świecie filozoficznym jako doskonały znawca i badacz Platona, w Polsce nigdy nie doczekał się uznania. Popularności nie przysporzyły mu głoszone przezeń poglądy filozoficzo-społeczno-religijne (eleuteryzm, spirytualizm, mesjanizm, palingeneza), różnie oceniano uprawianą przezeń z pasją działalność społeczną (Kuźnica, Eleuteria, Eleusis, Zakon Kowali, Wszechnica Mickiewiczowska, Koła Filareckie, Seminarium Wychowania Narodowego itd.), a twierdzenia o tym, jakoby został naznaczony na przyszłego mesjasza uznawano za "wytwór chorego umysłu" i znak "obłąkańca pierwotnego". O ile jednak wymienione wyżej poglądy Lutosławskiego i jego działalność społeczna była przedmiotem badań i analiz (choć nie można powiedzieć, że szczegółowych), to całkowicie nieznane pozostają poszukiwania ezoteryczne Lutosławskiego oraz jego własne przemyślenia związane z tą wiedzą. Obszar ów filozof-reformator intensywnie eksplorował poszukując wszelki środków, które pozwoliłyby człowiekowi na odkrycie Jaźni, i w konsekwencji - doprowadzenie do sytuacji, w której to wolna wola stanie się jedynym motorem (właściwego) działania człowieka. "Odsłonięcie istoty jaźni czystej, niezależnej od ciała, panującej nad ciałem i światem zewnętrznym" pozwoliłoby człowiekowi, jak wierzył Lutosławski, na "osiągnięcie potęgi", na pełne wykorzystanie potencjału człowieczeństwa. Swoich poszukiwań nie ograniczał filozof jedynie do lektury, ale również bardzo intensywnie korespondował z przedstawicielami świata ezoterycznego. W korespondencji zaś nie poprzestawał na pozyskiwaniu interesujących go informacji (czy weryfikowaniu już posiadanych), ale także szukał rozwiązania osobistych problemów życiowych. Artykuł przedstawia korespondencję Wincentego Lutosławskiego z Hiramem Erastusem Butlerem (1841-1916), założycielem The Esoteric Fraternity, twórcą systemu atrologicznego określanego mianem "Solar Biology", a także autorem kilku poczytnych poradników z gatunku "self-help spirituality" - jednej z istotniejszych postaci dla rozwoju okultyzmu amerykańskiego przełomu XIX i XX wieku. Autorka podejmuje próbę zidentyfikowania tematów podejmowanych przez Lutosławskiego w listach oraz wskazuje, w jaki sposób kontakty z amerykańskim okultystą wpłynęły na życie osobiste i twórczość polskiego filozofa.

The life, ideas and social activities of Wincenty Lutosławski (1863-1954) - a philosopher, expert on Plato’s philosophy, journalist and reformer - have already been the subject of various academic investigations, but up to this day, however, Lutosławski’s exploration of esoteric knowledge remains almost completely unknown. The philosopher’s inquiries were not limited only to available literary sources but he also corresponded intensely with the representatives of the esoteric world. While doing this he did not limit himself to acquiring interesting information (or verifying that which he already possessed), but he also sought solutions to his personal problems. The article presents the correspondence (the available part) of Wincenty Lutosławski with Hiram Erastus Butler (1841-1916), the founder of The Esoteric Fraternity, the creator of an astrological system known as the "Solar Biology", the author of several widely-read hand-books of the spiritual self-help genre - one the most important figures in the American occult world of the late 19th and early 20th century.