Role of schools and educational institutions focused on activities in the area provision of assistance and support for pupils from migrant families

Preparation of programs aimed at helping children and their parents is one of the most difficult tasks for the school teaching staff. This difficulty is due to several reasons, but the most important is difficulty in recognition the actual deficits in child's family environment. That is because this activity requires a detailed diagnosis of the situation interfamilial, ie. learning about the functioning of its individual members and family as a whole. The scientific literature on pedagogy, psychology and sociology is a rich collection of knowledge, including: programs, recommendations and research results, which are or may be used in working with students and their families in the circumstances referred to as a crisis. However, it is difficult to find any programs exclusively referred to migrant families, including children and youths. This is probably due to the fact that no one has developed a comprehensive empirical results gathered for help and support for spatially disconnected families. Fairly large population of migrant families in Poland have problems that require external support. These deficits are the most visible among students. The possibility of their disclosure and definition are a challenge for teachers and educators who have direct contact with students. School and educational institutions staff has also the potential to take the preventive actions, early intervention, and when circumstances require - even therapeutic actions. Therefore, the main indication is a professional monitoring and discrete recognition of life situation of pupils from migrant families, and on this basis to formulate proposals and indications, which are a valuable source of knowledge for development by the school to support and organize professional support. This article is a kind of recommendation for authorities, local government, schools and educational institutions that provide assistance and support, mostly students but also their parents that constitute a new type of family-spatially disconnected.

Przygotowanie programów służących pomocy dzieciom i ich rodzicom należy do jednych z najtrudniejszych zadań przed jakimi stoi kadra pedagogiczna szkoły. Trudność ta wynika z kilku powodów, jednak za najważniejszy uważam poznanie faktycznych deficytów tkwiących w środowisku rodzinnym, ponieważ działanie to wymaga szczegółowego zdiagnozowania sytuacji wewnątrzrodzinnej, tj. poznania sposobów funkcjonowania poszczególnych jej członków oraz rodziny jako całości. Literatura naukowa z dziedziny pedagogiki, psychologii i socjologii stanowi bogaty zbiór wiedzy, w tym: programów, rekomendacji oraz wyników badań, które są lub mogą być wykorzystane w pracy z uczniami i ich rodzinami w okolicznościach określanych jako kryzysowe. Trudno natomiast doszukać się programów, które byłyby opracowane wyłącznie dla rodzin migracyjnych, w tym wychowujących się w nich dzieci i jednostek w fazie dorastania. Wynika to prawdopodobnie z faktu, iż nikt dotychczas nie opracował kompleksowo zgromadzonych rezultatów empirii pod kątem pomocy i wsparcia dla rodzin rozłączonych przestrzennie. Zdarza się, że dość liczna populacja rodzin migracyjnych w Polsce napotyka problemy, które wymagają wsparcia z zewnątrz. Deficyty te najłatwiej jest dostrzec w szkole obserwując uczniów. Możliwości ich ujawnienia i zdefiniowania są wyzwaniem dla nauczycieli i wychowawców mających bezpośredni kontakt z uczniami. Kadra pedagogiczna szkół i instytucji edukacyjnych ma też potencjał, aby podjąć działania o charakterze profilaktycznym, wczesnej interwencji, a jeśli wymagają tego okoliczności - również terapeutyczne. Podstawowym wskazaniem jest zatem profesjonalne monitorowanie i dyskretne rozpoznawanie sytuacji życiowej uczniów z rodzin migracyjnych, a na tej podstawie formułowanie wniosków i wskazań, które są cennym źródłem wiedzy dla opracowywania przez szkołę działań pomocowych i organizowania fachowego wsparcia. Artykuł ten jest próbą zaprezentowania przykładowych rekomendacji dla jednostek władzy centralnej, samorządowej oraz szkół i instytucji edukacyjnych,które służą pomocą i wsparciem głównie uczniom, ale także ich rodzicom stanowiącym nowy typ rodzin-rozłączonych przestrzennie.