Tak zwana konwersja sądowego postępowania cywilnego na postępowanie arbitrażowe jako exemplum terminologicznego nieporozumienia w polskim języku prawniczym

Przedmiotem artykułu jest analiza zmian w przepisach Kodeksu postępowania cywilnego oraz ustawy o kosztach sądowych dotyczących zawarcia umowy arbitrażowej w trakcie trwania postępowania sądowego dotyczącego sporu poddanego pod rozstrzygnięcie sądu arbitrażowego na podstawie tej umowy wprowadzonych na mocy ustawy z 9.03.2023 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw, w stosunku do których już na etapie prac legislacyjnych prowadzących do ich przyjęcia ukuto mylne, a zarazem mylące pojęcie „konwersji postępowania sądowego na arbitraż”. Termin ten pomimo jego rażącej nieadekwatności szturmem zdobył serca i umysły przedstawicieli doktryny i praktyki zyskując sobie miejsce nie tylko w żargonie prawniczym ale również w wypowiedziach uznanych przedstawiciel nauki prawa procesowego cywilnego oraz prawa handlowego. Aby wykazać bałamutność powyższego terminu w artykule dokonano: określenia znaczenia słowa „konwersja” w języku naturalnym (potocznym) i prawnym (pkt II); zwięzłej analizy treści obowiązujących norm prawnych, które wedle proponentów terminu „konwersja postępowania sądowego na arbitraż” konstytuują nazwaną w ten sposób instytucję (pkt III); a następnie skonfrontowano nowe rozwiązania ze stanem prawnym obowiązującym uprzednio, a zatem przed adopcją „konwersji postępowania sądowego na arbitraż” do polskiego porządku prawnego (pkt IV).

The article analyses the amendments to the Polish Code of Civil Procedure and the Act on Court Costs concerning the conclusion of an arbitration agreement during court proceedings regarding a dispute referred to arbitration based on this agreement. These changes were introduced under the Act of 9 March 2023, amending the Polish Code of Civil Procedure and certain other acts. During the legislative process, the highly inadequate and misleading term ‘conversion of court proceedings into arbitration’ emerged. Despite its gross inaccuracy, this term has gained traction among both legal scholars and practitioners, infiltrating legal jargon and the discourse of respected experts in civil procedural law and commercial law. To clarify the confusion surrounding this term, the article: examines the meaning of ‘conversion’ in both colloquial and legal contexts (Section 2); provides a concise analysis of the applicable legal norms that proponents claim constitute the ‘conversion of court proceedings into arbitration’ (Section 3); and compares the new solutions with the legal framework that existed prior to the adoption of this concept into the Polish legal system (Section 4).