"Kochać życie piękne i młode" : marksistowska i eugeniczna pedagogika Władysława Spasowskiego : założenia i krytyka personalistyczna

The aim of this article is to present the Marxist and eugenic pedagogy of Wladyslaw Spasowski. In his concept, Spasowski uses anthropological reductionism, rejects individuality and puts society above a person. In his opinion, work is the highest value with the power of creating people. In fact, the whole of his pedagogy is based on the concept of work. Upbringing and education have to prepare for the communist reality. He endorses social education in special institutions designed to inculcate socialist and collectivist ideals. Whereas religion education and family fostering are considered as harmful to children’s development. His educational affection is reserved for "admirers" of values he regards as true. Spasowski also supports the rationalization of reproduction and internationalization of upbringing. The school he proposes is similar to the Bolshevik’s school.

Celem artykułu jest ukazanie marksistowskiej i eugenicznej pedagogiki Władysława Spasowskiego. W swej koncepcji Spasowski stosuje antropologiczny redukcjonizm, odrzuca też indywidualność jednostki, nad którą stawia społeczeństwo. Za najwyższą wartość uznaje pracę, twierdząc, że stworzyła człowieka i na niej opiera całą rzeczywistość, w tym pedagogikę. Wychowanie i nauczanie w jego ujęciu ma przygotować do mającej się zrealizować komunistycznej rzeczywistości. Spasowski popiera wychowanie społeczne odbywające się w specjalnie przygotowanych instytucjach i wpajające ideały socjalistyczne oraz kolektywistyczne. Sprzeciwia się też wychowaniu religijnemu i rodzinnemu, uznając je za szkodliwe dla rozwoju, a swą wychowawczą miłość rezerwuje dla "wielbicieli" wartości, które sam wyznaje. Spasowski jest też zwolennikiem racjonalizacji rozrodczości oraz internalizacji wychowania. Szkoła, jaką proponuje, jest adekwatna do bolszewickiej.