The experience of possession in the autobiographical writings of father Joseph Surin (1600-1665)

Doświadczenie opętania w pismach autobiograficznych ojca Josepha Surina (1600-1665) Ojciec Joseph Surin, mistyk i egzorcysta, po sprawowaniu posługi duchowej wobec przeoryszy z Loudun sam przez 20 lat doświadczał opętania. Jego przypadek, wielokrotnie badany i studiowany przez teologów, znawców życia duchowego, psychiatrów – zarówno agnostyków jak i wierzących, w Polsce doczekał się jednego tylko opracowania w monografii Leszka Kołakowskiego z roku 1965. Studium to, mimo swej erudycyjności, wymaga pewnych dopowiedzeń opartych o najnowsze rozpoznania z zakresu teologii życia duchowego oraz psychologii. Rewizji wymaga także czysto racjonalistyczne, a przez to nieco redukujące podejście filozofa do doświadczeń ojca Surina oraz dość ironiczny ton, w jakim są one analizowane. Celem artykułu jest, po pierwsze, usytuowanie analiz opętania zawartych w pismach ojca Surina na tle tradycji chrześcijańskiej; następnie zbadanie w jaki sposób jezuita interpretuje własne doświadczenie obsesji demonicznej, odróżniając je konsekwentnie od opętania, które dotknęło przeoryszę z Loudun; wreszcie skonfrontowanie wyłożonej przez niego metafizycznej interpretacji własnych przeżyć duchowych z aktualnymi koncepcjami psychologicznymi na temat tzw. dysocjacyjnych zaburzeń osobowości.

The Experience of Possession in the Autobiographical Writings of Father Joseph Surin (1600-1665) Father Joseph Surin, a mystic and exorcist, experienced possession himself for 20 years after exercising spiritual ministry to the Prioress of Loudun. His case has been repeatedly researched and studied by theologians, experts in the spiritual life, psychiatrists, both agnostics and believers, yet in Poland it has been dealt with only by Leszek Kołakowski in his monograph of 1965. His study, despite its erudition, requires certain additions based on the latest findings in theology and psychology. The philosopher's purely rationalist and therefore somewhat reductive approach to Father Surin's experiences and the rather ironic tone of the analysis also require revision. The aim of this article is, firstly, to situate the analyses of possession contained in Father Surin's writings against the background of the Christian tradition; then to examine how he interprets his own experience of demonic obsession, consistently distinguishing it from the possession that afflicted the Prioress of Loudun; and finally to confront his own metaphysical interpretation of his spiritual experiences with current psychological concepts on so-called dissociative personality disorders.