Gap i rewolucje : spojrzenie na francuską literaturę XIX wieku

This paper examines the political role of the "curious onlooker" - or "badaud" - in the French literature of the nineteenth century. The badaud has been variously described as a person looking with wonder and astonishment, a gossipy or credulous idler, a citizen given to idle observation of everything. In spite of the fact that this social figure is not politically engaged, we shall show that it is somehow involved in the many riots and in- surrections that upset Paris between 1789 French Revolution and 1870 Third Republic. To describe and analyze the modality of this involvement, we shall examine and com- pare three works belonging to three different literary genres: Physiologie du flaneur by Louis Huart (1841), Les misérables by Victor Hugo (1862), and Psychologie des foules by Gustave Le Bon (1895).

Questo articolo prende in esame il ruolo politico del "perdigiorno" - o "badaud" - nella letteratura francese del XIX secolo. Il badaud è stato variamente descritto come una persona che guarda con stupore e meraviglia, un ozioso credulone e chiacchierone, un cittadino dedito all’oziosa osservazione di qualsiasi cosa. Nonostante questa figura sociale non sia politicamente impegnata, mostreremo che essa è in qualche modo coinvolta nelle molte sommosse e insurrezioni che sconvolgono Parigi tra la Rivoluzione Francese del 1789 e la Terza Repubblica del 1870. Per descrivere e analizzare le modalità di questo coinvolgimento, esamineremo e metteremo a confronto tre opere appartenenti a tre differenti generi letterari: Physiologie du flaneur di Louis Huart (1841), Les misérables di Victor Hugo (1862) e Psychologie des foules di Gustave Le Bon (1895).

Artykuł omawia polityczną rolę gapia, czyli fr. badaud, we francuskiej literaturze XIX wieku. Gap był różnie opisywany: jako osoba, która patrzy na coś z zachwytem i zdzi- wieniem, jako naiwny i szukający sensacji próżniak, mieszczuch skupiony na biernym przyglądaniu się czemukolwiek. Mimo że owa postać społeczna nie jest politycznie zaangażowana, pokazujemy, że w pewien sposób jest ona powiązana z wieloma rozruchami i powstaniami, które wstrząsały Paryżem między Rewolucją Francuską w 1789 r. a Trzecią Republiką w 1870 r. Aby opisać i przeanalizować wymiar tego powiązania, badamy, zestawiając ze sobą, trzy dzieła należące do trzech różnych gatunków literackich: Physiologie du flaneur [Fizjologię gapia] Louis Huarta (1841), Nędzników Victora Hugo (1862) i Psychologię tłumu Gustave’a Le Bona (1895).