Female types in the Hungarian light prose of the socialist era

Okres realnego socjalizmu na Węgrzech (1957–1989) zapisał się w historii i kulturze jako "okres Kádára". W wytycznych partyjno-rządowych mieliśmy z jednej strony obowiązkową "promocję" kobiet – wspieranie ich między innymi w staraniach o stanowiska kierownicze, z drugiej zaś strony kobiety powinny były odpowiadać tradycyjnym schematom roli kobiety w społeczeństwie i rodzinie. Kobieta miała obowiązek zostać wierną żoną i matką, wykazując się przy tym aktywnością zawodową, która jednak nie powinna była zagrozić pozycji mężczyzn w miejscu pracy. Jednocześnie doktrynalnie odrzucono ideał kobiety, znany między innymi z zachodnich filmów, stanowiący szczyt erotycznych marzeń większości mężczyzn. Sytuacja ta często była pokazywana w literaturze współczesnej w krzywym zwierciadle. Pisarze najczęściej negowali lansowany przez politykę obraz kobiety, proponując własny, nie korespondujący z oficjalnym stanowiskiem władz wizerunek "kobiety pracującej". Lub przeciwnie, pokazywali bezsens wymagań stawianych przez władze wobec "kobiet socjalistycznych". W artykule zostanie przedstawiony zarys stereotypu kobiety okresu Kádára kreślony przez twórców tekstów humorystycznych, między innymi przez Emila Kolozsváriego Grandpierre.

During the decades of living socialism, Hungarian domestic politics put a premium on "women’s policy", aimed especially at improving the status of women, and at reinforcing their role in nearly all walks of life, sometimes against the will and true interest of those concerned. The era saw the emer-gence of an officially preferred female type, a kind of female ideal which also found forms of expres-sion in literature. As a parallel development, however, many writers (including Klára Fehér, Emil Kolozsvári Grandpierre and László Tabi) were using their light prose to make a mockery of this ideal of the "socialist woman", highlighting the eternal properties of women and at the same time offer-ing an ironic or satiric critique of the era. The female characters created by these authors often stood in sharp contrast with the widely propagated ideal of versatile women (functioning as mother, wife, worker and public figure at the same time), and also featured socialist-style travesties of the mythi-cal femme fatale.