Klientki pierwszych domów towarowych : o potencjale emancypacyjnym kobiecego konsumpcjonizmu

The article is an attempt at critical transgression of the diagnosis speaking of “absence” or “invisibility” of women in Modernist public spheres. The author concentrates among other on the status of the female consumer and the emancipatory potential of female consumerism, especially its early phase, the period when first department stores were opened. Applying the framework of cultural studies to the analysis of modern commercial institutions, seen mostly through the prism of the strategies of psychological, perceptive and affective effect, the author applies critical thought of A. Friedberg, S. Buck-Morss, J. Wolff, J. Baudrillarda, and Z. Bauman. Such a perspective allows also for an interesting discussion of some texts of culture, among them Emil Zola’s The Ladies’ Delight as well as textual montages and poems by Debora Vogel.

Niniejszy tekst jest próbą krytycznego przekroczenia diagnozy konstatującej kobiecą "nieobecność" czy "niewidoczność" pośród modernistycznych obszarów publicznych. Rozważenia dotyczą m.in. statusu konsumentki oraz potencjału emancypacyjnego kobiecego konsumpcjonizmu, szczególnie jego wczesnej fazy, przypadającej na okres powstawania pierwszych domów towarowych. W kulturoznawczej analizie funkcjonowania tych nowoczesnych instytucji handlowych, postrzeganych zwłaszcza przez pryzmat strategii psychologicznego, percepcyjnego i afektywnego oddziaływania, przydatne okazują się refleksje krytyczne m.in. A. Friedberg, S. Buck-Morss, J. Wolff, J. Baudrillarda, Z. Baumana i in. Z tej perspektywy interesujące są też omówienia wybranych tekstów kultury, między innymi powieści Wszystko dla pań Emila Zoli oraz montaży tekstowych i wierszy Debory Vogel.