The value of written family relations as a potential historical source : written report of Włocławek by Maria Stankowska, nee Trąbczyńska

A written account by Maria Stankowska, née Trąbczyńska, who came from Włocławek, can serve as source material. The record has biographical overtones. It concerns Jews and Germans who lived in Włocławek or appeared in the town due to historical events. The account has the character of loose, handwritten notes, some of them memoirs, which constitute a certain whole. They refer to Włocławek in the inter-war period, particularly during the Second World War. What emerges from the accounts is a picture of everyday life during the occupation, of interpersonal relations in which the former German neighbour becomes a supporter of the criminal Nazi system. Other attitudes of Germans are also presented. The account shows the tragedy of the Jews of Wloclawek. From a historical and social point of view, the presented record, the memoir has its value. It can be an impulse for others to record images from the past in this way. It can be a source for researchers, especially in the absence of other surviving sources in the form of documents produced by various offices, such as the occupying German municipal and district authorities.

Pisemna relacja pochodzącej z Włocławka Marii Stankowskiej, z domu Trąbczyńskiej może posłużyć jako materiał źródłowy. Zapis ma wydźwięk biograficzny. Dotyczy Żydów i Niemców, którzy mieszkali we Włocławku lub pojawili się w mieście z racji wydarzeń historycznych. Relacja ma charakter luźnych, odręcznych notatek, po części wspomnień, które stanowią pewną całość. Odnoszą się do Włocławka z okresu międzywojennego, w szczególności z okresu II wojny światowej. Z relacji wyłania się obraz codzienności okupacyjnej, relacji międzyludzkich, w których dotychczasowy sąsiad — Niemiec staje się poplecznikiem zbrodniczego, nazistowskiego systemu. Przedstawione są też inne postawy Niemców. Relacja ukazuje tragedię włocławskich Żydów. Z punktu widzenia historycznego i społecznego przedstawiony zapis, wspomnienie ma swoją wartość. Może być impulsem dla innych do utrwalania w taki sposób obrazów z przeszłości. Może stanowić źródło dla badaczy, zwłaszcza w przypadku braku innych zachowanych źródeł w formie dokumentów wytworzonych przez różne urzędy, jak okupacyjne władze niemieckie szczebla miejskiego i powiatowego.