The book is divided into two parts. In the first, entitled Global Education and the Contemporary World, I characterize selected global crises and at the same time present critical global education as an indispensable element of attempts to effectively search for solutions to selected burning issues of today. In this part I focus on the most important intellectual inspirations that determine the originality of this variant of education, i.e. transformative learning, emancipation pedagogy and postcolonial studies (see Chapter 3). In addition to discussing the research conducted at the World Social Forum in 2015 (see Chapter 4), I also discuss what kind of challenges addresses the critical global education to academy and vice versa. The first part is, therefore, a historical approach to the problem - where has global education come from, how has it changed over time, what kind of needs it has met and by what means. The second part of the book, Global Education in Poland, is the result of my participation in various undertakings related to the creation of global education in our country in 2009-2015 and empirical research from 2010-2011 conducted with experts in this field (both in Poland and abroad). Both experiences were to lead to the learning of the major mechanisms for implementing such education in Poland. It appears as an interesting area for tracking the processes of adapting European educational policy to national contexts, closely related to the experiences of colonialism and neocolonialism (also in relation to Poland, see Chapter 5). My research was to lead to a better understanding of the beginnings (chapter 6), the main mechanisms and the most important entities of global education in Poland (chapters 7, 8 and 9). The book, which I give to the readers (-s), is therefore the result of the my personal experience in the course of several years as an activist, student, teacher, trainer and leader of research teams.
Edukacja globalna rozwija się w ściśle określonych warunkach - stąd tytułowe zysk i zbawienie. Przez pierwsze określenie rozumiem radykalny kapitalizm, zwany neoliberalizmem, który dominuje coraz bardziej wszystkie dziedziny naszej egzystencji, prowadząc do różnych problemów i kryzysów (por. rozdział 1). Z kolei zbawieniem nazywam pojawiające się licznie heroiczne utopie, za pomocą których ludzie we wszystkich regionach świata kwestionują brak alternatywy dla owej neoliberalnej wizji urządzania świata. Awangardą inspirowanych utopią zmian są ludzie i organizacje występujące m.in. w ramach Światowego Forum Społecznego. Wybrane propozycje naprawy świata przedstawiono w rozdziale 4. Współbrzmią one zarówno z głosami młodych Europejczyków wyjeżdżających na wolontariat do różnych regionów świata (por. rozdział 2), jak i z wypowiedziami osób, które tworzyły edukację globalną w Polsce (część II). Ze względu na wielość występujących obecnie wariantów edukacji globalnej nie tylko w Europie, ale i w Polsce określenie to stanowi jedynie hasło wywoławcze. Współczesny krajobraz edukacji globalnych rozciąga się od koncepcji współgrających z neoliberalną wizją świata, czyli przygotowujących do rywalizacji na globalnym rynku pracy, poprzez pozornie neutralne propozycje popularyzujące wiedzę o egzotycznych miejscach, po warianty wspierające działania pomocowe czy wręcz charytatywne, które w gruncie rzeczy utrwalają asymetryczne relacje społeczne. Wersję edukacji globalnej, która dystansuje się od powyżej wymienionych, określam mianem krytycznej. Jest to propozycja najbardziej wymagająca, ale zarazem obiecująca jednostkową i zbiorową emancypację poprzez wyjście poza europocentryczną wizję świata w celu stawienia czoła globalnym kryzysom (por. rozdział 2). Książkę podzielono na dwie części. W pierwszej, zatytułowanej Edukacja globalna a współczesny świat, charakteryzuję wybrane globalne kryzysy i jednocześnie prezentuję krytyczną edukację globalną jako nieodzowny element prób skutecznego poszukiwania rozwiązań wybranych palących problemów współczesności. W części tej sięgam do najważniejszych intelektualnych inspiracji, które stanowią o oryginalności tego wariantu edukacji, czyli transformacyjnego uczenia się, pedagogiki emancypacyjnej i studiów postkolonialnych (por. rozdział 3). Oprócz omówienia badań prowadzonych podczas Światowego Forum Społecznego w 2015 roku (por. rozdział 4) zastanawiam się także nad tym, jakiego rodzaju wyzwania stawia krytycznej edukacji globalnej akademia i odwrotnie. Część pierwsza stanowi zatem historyczne ujęcie problemu - skąd się wzięła edukacja globalna, jak się zmieniała oraz na jakiego rodzaju potrzeby i przy użyciu jakich narzędzi odpowiada. Druga część książki, Edukacja globalna w Polsce, jest rezultatem mojego uczestnictwa w rozmaitych przedsięwzięciach związanych z tworzeniem edukacji globalnej w naszym kraju w latach 2009–2015 oraz badań empirycznych z lat 2010–2011 prowadzonych z ekspertami w tej dziedzinie. Obydwa doświadczenia miały doprowadzić do poznania głównych mechanizmów realizowania u nas takiej edukacji. Jawi się ona jako ciekawy obszar tropienia procesów adaptowania europejskiej polityki edukacyjnej do narodowych kontekstów, pozostających w ścisłym związku z doświadczeniami kolonializmu i neokolonializmu (także w odniesieniu do Polski, por. rozdział 5). Moje badania miały doprowadzić do lepszego poznania początków (rozdział 6), głównych mechanizmów i najważniejszych podmiotów edukacji globalnej w Polsce (rozdział 7, 8 i 9). W 2009 roku zostałam zaproszona przez Grupę Zagranica - polską platformę organizacji pozarządowych działających w sektorze pomocy rozwojowej - do wzięcia udziału w tzw. procesie międzysektorowym na temat edukacji globalnej w Polsce. Tym sposobem znalazłam się w centrum wydarzeń, w ramach których konceptualizacji podlegały najważniejsze problemy i wyzwania, przed jakimi stała edukacja globalna w Polsce w owym czasie. Byłam więc jednocześnie zaangażowaną uczestniczką toczącego się procesu międzysektorowego i badaczką reinterpretującą swoje doświadczenia.
