Die Pfarrmatrikeln des 19. Jahrhunderts : eine vergleichende Studie im Lichte der Kodikologie und Textologie

The paper, involving a codicological and textological analysis, attempts to identify specific features of the Polish and Russian administrative language in the entries of the registers of baptisms, marriages and burials from Busko-Zdrój in the 19th century. The aim of the research is also to answer the question how the parish registers were constructed and what functions they had. Furthermore there are examined the differences in the texts of the entries in the particular registers. The author focuses on the structure and characteristics of different entries in the diverse parochial registers. The research area defined in such a manner is based on the outlining of structure and the function of the parish registers and their notes in the context of the church administrative office‘s functioning as well as of the circumstances of day-to-day life of the town inhabitants.

Der vorliegende Beitrag ist als Versuch einer kodikologischen und textologischen Vergleichsstudie der Besonderheiten der polnischen und russischen Verwaltungssprache in den Pfarrmatrikeln der Tauf-, Ehe- und Sterbebücher aus Busk-Zdrój aus dem 19. Jahrhundert konzipiert. Er verfolgt das Ziel, die Frage nach der Struktur der Pfarrbücher und ihrer Funktionen zu beantworten. Darüber hinaus sollen die Unterschiede in den Eintragungen der einzelnen Bücher sowie die Struktur und die Merkmale der verschiedenen Einträge in den einzelnen Kirchenbüchern analysiert werden. Das derart umrissene Forschungsgebiet ist wiederum verankert in der Untersuchung der Struktur und Funktion von Kirchenbüchern sowie deren Vermerken im Kontext der Funktionsweise der Pfarrkanzlei und der Umstände des Alltagslebens der Stadtbewohner.

Artykuł stanowi próbę kodykologicznej i tekstologicznej studium porównawczego specyficznych cech polskiego i rosyjskiego języka administracyjnego w adnotacjach metrykalnych ksiąg ochrzczonych, zaślubionych i zmarłych z Buska-Zdroju z XIX wieku. Celem eksploracji jest próba odpowiedzi na pytanie o budowę ksiąg parafialnych oraz ich funkcje. Ponadto analizowane będą różnice w notach poszczególnych ksiąg, jak również struktura i cechy charakterystyczne różnych wpisów w konkretnych rejestrach parafii. Tak zarysowany obszar badania zakotwiczony jest z kolei w badaniach struktury i funkcji rejestrów parafialnych oraz ich adnotacji w kontekście funkcjonowania kancelarii parafialnej jak również okoliczności życia codziennego mieszkańców miasta.