Rewizje - korekty - idiolekty : dwie francuskie wycieczki w stronę "Lambra" i "Kordiana"

Punktem wyjścia artykułu jest Goetheańskie założenie, że międzykulturowa wymiana w obrębie Weltliteratur może zaowocować wzajemnymi "korektami" rozumienia, oceny, wartościowania. Lambro i Kordian, dwa specyficznie powiązane ze sobą teksty Słowackiego, zostały w związku z tym usytuowane w kontekście francuskim, rozumianym nie genetycznie, lecz odbiorczo. Analizie zostały poddane dwa różnego typu komentarze literaturoznawcze, z których jeden jest przykładem recepcyjnego pośrednictwa reprezentanta kultury polskiej na emigracji, drugi - elementem francuskiego literaturoznawstwa (są to: wstęp Wenceslasa Gasztowtta do francuskiego przekładu dzieł Słowackiego z lat 60. XIX wieku oraz artykuł Le drame romantique : le héros et l'histoire dans « Le Prince de Hombourg » de Kleist, « Kordian » de Słowacki et « Lorenzaccio » de Musset autorstwa Danièle Chauvin z 2000 roku). Teksty te, powstałe w rozmaitych celach i różnych okresach, łączy wspólne pole odniesień porównawczych (w tym szkic George Sand O dramacie fantastycznym), zarazem jednak różni odmienna kontekstualizacja kulturowa oraz odmienne usytuowanie względem legendy mickiewiczowskiej, co sprawia, że dostarczają niestandardowych impulsów interpretacyjnych, ożywczych w stosunku do dominujących dzisiaj sposobów lektury Lambra i Kordiana.

The point of departure of the article is the Goethean assumption that intercultural exchange within "Weltliteratur" can result in mutual "adjustments" of understanding, assessment and evaluation. "Lambro" and "Kordian", two specifically related texts by Słowacki, were therefore situated in the French context, understood not in the genetic sense, but in the sense of reception. Two literary commentaries of various types were analysed, one of which is an example of the reception mediation of a representative of Polish culture in exile, the other, an element of French literary studies (these are: the introduction by Wenceslas Gasztowtt to the French translation of Słowacki's works from the 1860s and the article "Le drame romantique : le héros et l'histoire dans « Le Prince de Hombourg » de Kleist, « Kordian » de Słowacki et « Lorenzaccio » de Musset" by Danièle Chauvin from 2000). These texts, created for different purposes and in different periods, share a common field of comparative references (including George Sand's "Essai sur le drame fantastique"), but at the same time are differentiated by their cultural contextualisation and different location in relation to Mickiewicz's legend, meaning that they provide non-standard interpretative impulses which are refreshing in relation to today's dominant ways of reading "Lambro" and "Kordian".