Rusińskie szkoły konfesyjne w Ruskim Krsturze i Kucurze w służbie zachowania języka, kultury i tożsamości Rusinów wojwodińskich

Na przykładzie dwóch rusińskich szkół konfesyjnych w Ruskim Krsturze i Kucurze artykuł przedstawia historię rusińskiego szkolnictwa w Wojwodinie w XVIII i XIX wieku. Opisane instytucje odegrały ważną rolę w zachowaniu języka, kultury i tożsamości niewielkiej diaspory rusińskiej, która uformowała się w Baczce i Sremie od połowy XVIII wieku. Przedstawiając historię rusińskiego szkolnictwa, szczególny nacisk położono na okres przełomu XIX i XX wieku, kiedy to, podobnie jak inne niewęgierskie mniejszości narodowe, Rusini poddawani byli procesowi madziaryzacji. Artykuł przedstawia również sylwetki najsłynniejszych nauczycieli i absolwentów rusińskich szkół, którzy odegrali kluczową rolę w kulturalnym i narodowym odrodzeniu Rusinów wojwodińskich w pierwszej połowie XX wieku.

Using the example of two Ruthenian denominational schools in Ruski Krstur and Kucura, the article presents the history of Ruthenian education in Vojvodina in the 18th and 19th centuries. The described institutions played an important role in preserving the language, culture, and identity of the small Ruthenian diaspora, which formed in Bačka and Srem from the mid-18th century. By outlining the history of Ruthenian education, particular emphasis is placed on the years around the turn of the 19th and 20th centuries, when, like other non-Hungarian national minorities, the Ruthenians were subjected to the process of Magyarization. The article also presents the profiles of the most famous teachers and graduates of Ruthenian schools, who played a key role in the cultural and national revival of the Ruthenians in Vojvodina in the first half of the 20th century.