John Locke and his educational thought : between tradition and modernity of enlightenment

The text presents pedagogical thought of the Seventeenth century philosophy of John Locke, representative of English empiricism and forerunner of Enlightenment. The author considers how much Locke’s modern philosophical views powered his educational concept and on the other hand to what extent this pedagogical field retained in his description the conservative character and why/for what reason. This combination of tradition and modernity in Locke’s philosophy are shown by the example of his reffering on one hand to reason and on the other to the truth; then to freedom and equality in the light of law and at the same time to the natural law; to experience and social diversity, and finally to skepticism about the original sin and the goodness of man’s nature. The author also points out the strengths and the weaknesses of the mixture of traditional and modern views of Locke as a pedagogue and connects some of them more with a purely liberal profile of this philosophy than with the Enlightenmental philosophy.

Tekst prezentuje myśl pedagogiczną XVII-wiecznego filozofa Johna Locke’a, reprezentanta angielskiego empiryzmu - prekursora Oświecenia. Autorka rozważa, na ile nowoczesne poglądy filozoficzne zasiliły jego koncepcję edukacji a z drugiej strony na ile właśnie ta pedagogiczna domena zachowała w jego opisie konserwatywny charakter i dlaczego/z jakiego powodu. To zmieszanie tradycji i nowoczesności w filozofii Locke’a jest pokazane na przykładzie odwoływania się przez filozofa z jednej strony do rozumu, z drugiej do prawdy, do wolności i równości wobec prawa ale też do prawa natury, do doświadczenia ale też do zróżnicowania społecznego, i na koniec do wątpienia w grzech pierworodny ale też w dobroć natury człowieka. Autorka wskazuje też na mocne i słabe strony tej mieszaniny tradycyjnych i nowoczesnych poglądów Locke’a jako pedagoga, część z nich łącząc nie tyle z oświeceniowym co liberalnym profilem tej filozofii.