Pedagogika i pedagodzy z marginesu wobec głównego nurtu pedagogiki socjalistycznej

Autor poddaje bliższej analizie sytuację pedagogiki i jej uprawiania w Polsce w okresie PRL-u, w którym obok pedagogów głównego nurtu spotykamy pewną grupę pedagogów, których Robert Kwaśnica określił jako "pedagogów marginesu". Tym właśnie pedagogom zostaje poświęcona szczególna uwaga. Charakteryzując tło historyczno-społecznoideowe wymienionego okresu, autor poszukuje odpowiedzi na pytanie o proces dojrzewania świadomości złudzeń reformatorów oświaty i ich ekspertów, wskazując na propagandowe wpisywanie się tej ideologii w pozory kontynuowania pozytywistycznego modelu wytwarzania wiedzy naukowej. Obok wielu, którzy zostali "zauroczeni i uwiedzeni" przez pedagogikę socjalistyczną, nie zabrakło tych, którzy potrafi li zachować wierność mistrzom okresu swojej młodości i humanistycznej tradycji pedagogiki okresu międzywojennego. Przemiany, jakie zaczęły się dokonywać po 1989 roku, zaowocowały swoistym przesunięciem "pedagogów z marginesu" (z peryferii) do centrum myśli pedagogicznej i szczególnym zobowiązaniem intelektualnym, obywatelskim i moralnym do uczestniczenia w Wielkiej Zmianie.

The author subjects the closer analysis of the situation of the pedagogy and her grows in Poland in the period of the Polish People's Republic (aft er the II World War), in which we happen certain group of pedagogues and educators who Robert Kwaśnica qualified as the "educators of the margin" next to the educators of the main current. Characterizing the historical, and social, and ideological background of the exchanged period, the author seeks the answers on the question about the process of the maturation of the consciousness of illusions of the reformers of education and their experts, showing on propagandist enrolling this ideology in the pretenses of continuing the positivistic model of the production of scientific knowledge. Near many, which became "enchanted and seduced" by socialist pedagogy, it did not lack these, which they be able to the masters of the period of their youth and the humanistic tradition of the pedagogy of the interwar period keep faithfulness. Transformations what are started in Poland aft er 1989, they yielded the fruit the special shift to bring "educators from the margin" to the center of pedagogical thought (from outskirts) and yielded the fruit of the special intellectual, civil and moral obligation to participation in The Great Change.