O postępowaniach przyspieszonych w instytucjonalnym arbitrażu handlowym uwag kilka

The subject-matter of this article are Expedited (Fast-track or Accelerated) procedures in institutional commercial arbitration. The analysis of the selected rules of the leading international arbitration institutions, enabled to formulate conclusions as to the essential common features of these proceedings, thus allowing to outline the general model of Fast-Track procedures in institutional arbitration. These elements include in particular the optional use of the Fast-track procedures (based on the opt-in, opt-out or mixed model connected with the amount in dispute) as an alternative to the application of „regular” rules of procedures as adopted b a given arbitral institution, heating of a case by a sole arbitrator (mandatorily or as a default rule), as well as a number of detailed procedural solutions aimed specifically at acceleration and streamlining of the procedure as well as rationalization of its costs. At the same time most of these instruments lead to the increase of the formalism of the proceedings (raising the procedural requirements and limitations with regard to time-limits and the manner in which relevant procedural actions should be undertaken by the parties in the course of the proceedings), rather than reducing them.

Przedmiotem niniejszego artykułu są postępowania przyspieszone w instytucjonalnym arbitrażu handlowym. Analiza regulaminów wybranych, wiodących międzynarodowych instytucji arbitrażowych pozwoliła na sformułowanie wniosków co do pewnych charakterystycznych cech wspólnych tych postępowań, umożliwiających nakreślenie ogólnego modelu postępowania przyspieszonego w arbitrażu instytucjonalnym. Do elementów tych należy przede wszystkim fakultatywność zastosowania postępowania przyspieszonego (model opt-in, opt-out oraz model mieszany powiązane z kryterium ratio valoris), rozpoznanie sprawy w składzie jednoosobowym (obligatoryjne, bądź fakultatywne w modelu opt-out), jak również szereg środków proceduralnych ukierunkowanych ściśle na przyspieszenie i usprawnienie toku postępowania, w tym zwłaszcza koncentrację materiału procesowego (skracanie terminów procesowych dla stron, reglamentowanie liczby wnoszonych pism procesowych, wprowadzanie bądź skracanie obowiązujących w postępowaniu zwykłym terminów instrukcyjnych dla sądu polubownego na rozstrzygnięcie sprawy, ograniczenie liczby rozpraw lub całkowita rezygnacja z rozprawy na rzecz postępowania pisemnego, ograniczenia dowodowe). Instrumenty te w zdecydowanej większości powodują wzrost formalizmu postępowania (zwiększenie rygorów procesowych dotyczących czasu oraz sposobu dokonywania czynności procesowych przez strony), a nie jego ograniczenie.