The rise of an indefinite article in Polish : an appraisal of its grammaticalisation stage (part 2)

Artykuł przedstawia wyniki badania korpusowego, którego przedmiotem było określenie etapu gramatykalizacji rodzajnika nieokreślonego w języku polskim. W tym celu z Narodowego Korpusu Języka Polskiego wybrano 20 000 zdań zawierających słowo jeden, które zostały poddane szczegółowej analizie. Uzyskane wyniki potwierdzają, że jeden w połączeniu z rzeczownikiem może pełnić zarówno funkcję słowa wprowadzającego (ang. presentative marker), jak i wyznacznika referencji szczegółowej (ang. specific marker). Świadczy to o tym, że na pięcioetapowej skali zaproponowanej przez Heinego (1997) proces gramatykalizacji liczebnika jeden przeszedł już etap 3 (dla porównania język angielski jest obecnie na etapie 4). Ponadto zaobserwowano istotny statystycznie wzrost użycia jeden w funkcji zaimka nieokreślonego w latach 1992-2011, tym samym potwierdzając istotność procesu gramatykalizacji w kontekście kontaktów językowych pomiędzy polskim a językami, w których występują rodzajniki (w szczególności angielskim i niemieckim).

The main aim of the reported study is to establish the stage of grammaticalisation of the indefinite article in Polish by contributing the results of a corpus study. We selected and analysed 20,000 sentences containing the word jeden. The obtained results demonstrate that the uses of jeden as a presentative marker and a specific marker have been both attested, which would suggest that Polish numeral has already reached the specific marker stage. Based on the statistical analysis carried out for the obtained results, a statistically significant increase in the use of jeden as an indefinite marker has been revealed. This may be interpreted as evidence for the grammaticalisation phenomena, enhanced by language contacts with article-possessing languages (English and German).