"Yakuwarigo" : a brief characteristic of Japanese role language from the perspective of Japanese language education in Poland

Cel badań Podstawowym celem badawczym niniejszego artykułu jest przedstawienie zjawiska japońskiego języka postaci (jap. yakuwarigo, ang. role language), określanego mianem języka fikcyjnego, z perspektywy nauczania języka japońskiego na polskiej japonistyce. Wpływ japońskich komiksów manga oraz animacji anime na rozwijanie kompetencji językowych studentów japonistyki, a także obecność języka postaci w dialogach występujących w podręcznikach do nauki współczesnej japońszczyzny stanowią interesujący punkt odniesienia do analizy aktualnych zdolności językowych i komunikacyjnych studentów. Metoda badań Główną metodą badawczą jest sondaż przeprowadzony wśród studentów pierwszego, drugiego i trzeciego roku studiów licencjackich japonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego. W badaniu uczestniczyło pięćdziesięciu siedmiu studentów. Naukowe zaplecze dla niniejszych badań stanowiły japońsko i angielskojęzyczne opracowania poświęcone zjawisku stylizacji językowej, przede wszystkim prace Satoshiego Kinsuiego, którego uznaje się za twórcę konceptu yakuwarigo. Wyniki badań Pierwsze dwa pytania ankiety dotyczyły ogólnego zainteresowania studentów językiem japońskim, a także formami popkultury takimi jak komiksy, gry i animacje. Przeważająca większość studentów zadeklarowała zainteresowanie japońską mangą i anime. Celem drugiego pytania było zbadanie, którymi japońskimi zaimkami pierwszej i drugiej osoby studenci posługują się najczęściej podczas zajęć oraz poza zajęciami. W toku badania okazało się, iż wybory studentów są często dyktowane stylizacją językową proponowaną przez japońskie podręczniki, komiksy i ulubione animacje. W trzecim pytaniu studenci mogli wykazać się wiedzą dotyczącą różnych form języka postaci dopasowując podane wyrażenie do określonej roli. Zadanie to nie sprawiło im większych trudności. Celem ostatniego pytania było zbadanie ogólnej wiedzy i świadomości językowej studentów w zakresie opracowywanych materiałów, dokonanie oceny podręczników oraz wyrażenie swojego stosunku do wprowadzenia fragmentów japońskich komiksów i animacji do materiałów dydaktycznych. Studenci otwarcie skrytykowali nienaturalność tekstów zawartych w japońskich podręczników, a także wyrazili pozytywny stosunek do niestandardowych metod nauczania japońszczyzny. Wnioski Wyniki badania wskazują, iż język postaci w zasadniczym stopniu zostaje odzwierciedlony w mowie studentów japonistyki. W pozytywny i negatywny sposób wpływa na ich zdolności językowe. Z jednej strony, studenci, którzy interesują się japońskimi formami popkultury mają bogatszy zasób leksykalny i przewyższają kolegów pod względem kompetencji słuchowo-konwersacyjnych. Z drugiej strony niejednokrotnie popełniają błędy językowe i socjolingwistyczne, gdyż w rezultacie naśladowania postaci, nieświadomie ignorują ograniczenia wywołane przynależnością i charakterystyką bohatera. Co więcej, język postaci opierając się na cechach wyrazistych i często przerysowanych w widocznym stopniu promuje myślenie stereotypowe, które zagraża obiektywnemu oglądowi i ocenie kultury japońskiej. Niezwykle istotna staje się zatem osoba nauczyciela, który korzystając z materiałów dostarczanych przez teksty popkultury ma za zadanie uzupełnić te informacje rzetelną i popartą faktami wiedzą językowo-kulturową. W związku z powyższym zasadniczą kwestią jest wprowadzenie fragmentów mangi i anime do edukacji językowej jako materiałów uzupełniających.

Aim of the research The aim of this paper is to introduce the problem of Japanese fictitious speech called yakuwarigo ‘role language’ from linguistic perspective and its relevancy for foreign language education, in case of Japanese language education in Polish academic environment. The impact of Japanese comic books, as well as potential presence of fictitious speech in Japanese textbooks will be underlined in this inquiry. Methodology The research was conducted on the basis of the short survey analysis. The survey was carried out among Polish students of Jagiellonian University who learn Japanese language at the bachelor degree. The number of the respondents was fifty seven. The scientific background for the present inquiry was based primarily on the works of Kinsui, who is regarded as a founder of the yakuwarigo concept. Results The first question of the survey referred to the general interest of the Polish students in Japanese language and possible tendency to learn it through Japanese comic books and animations. The second question revolved around the use of first and second pronouns in and outside of the classroom in order to estimate the impact of Japanese fictitious speech on language behaviors of students. In the third question the students were motivated to adjust Japanese role language examples to the particular character of the speaker. The last question inquired the theoretical linguistic knowledge of the students and their awareness and attitude to the problem of fictitious speech. The students expressed their opinions on Japanese textbooks, as well as revealed their positive attitude towards non-standard methods of Japanese learning. Conclusion Yakuwarigo is a type of fictionalized language occurring in novels, comics, movies and anime. It contains typical speech patterns used to reflect stereotypical features of speakers, their attributes and social roles. The analysis of the survey outcomes indicates the significance of the role language in the foreign language learning. However, its influence might be both, positive or negative. Noticeable differences in the lexical, grammatical and phonetic layers of the women/men speech, elder/youth speech, standard/regional speech portrayed in Japanese pop culture influence students learning of Japanese language. Consequently, in some cases students tend to unknowingly copy peculiar speech patterns and use it inappropriately. Additionally, yakuwarigo is thought to promote stereotypical thinking about Japanese society. On the other hand, role language might be regarded as a rich source of lexicography and, with regard to Japanese animations it helps students to familiarize with Japanese pronunciation. With elaborate explanations and commentaries given by teachers, students may avoid making errors and using language inappropriately. Taking this into account, implementing yakuwarigo into Japanese language educations should be regarded as an effective tool for developing sociolinguistic competences of students.