O formule Radbrucha

The aim of this article is to analyse Radbruch’s formula (lex iniustissima non est lex) with regard to the notions it contains and to indicate that it expresses a basic problem of philosophy of law linked to the discussion between legal positivism and the doctrines of natural law. That analysis underpins the proposal for a possible rational compromise between the two standpoints. The main problem in the dispute between the rival doctrines amounts to the adoption of some material criterion for defining gross injustice, whilst the background to the dispute is the functioning of the principle which states that law is not retroactive.

Celem artykułu jest analiza formuły Radbrucha (lex iniustissima non est lex) z punktu widzenia pojęć w niej użytych, oraz wskazanie, że formuła ta wyraża podstawowy problem filozofii prawa związany z dyskusją pomiędzy pozytywizmem prawniczym a doktrynami prawno-naturalnymi. W oparciu o przeprowadzone analizy przedstawiona jest także pewna propozycja możliwego racjonalnego kompromisu pomiędzy tymi oboma stanowiskami. Główny problem sporu pomiędzy konkurencyjnymi doktrynami sprowadza się do przyjęcia jakiegoś materialnego kryterium dla określenia rażącej niesprawiedliwości, tłem tego sporu jest natomiast funkcjonowanie zasady mówiącej, że prawo nie działa wstecz.