Przemiany tożsamości narodowej Ormian w dobie walk o niepodległość Polski, schyłek XVIII - początek XXI wieku

The paper presents the transformations of national identity of Polish Armenians during the last two centuries (i.e. between late 18th and early 21st century), placing them in the context of political, economic, and cultural history of Armenian and Polish societies. The author discusses the debate on identity held within the group, focusing in particular on four most important documents: polemic between Michał Torosiewicz and father Izaak Isakowicz from 1861, Robert Bogdanowicz's memorial from 1884, and pastoral letter by Archbishop Józef Teodorowicz from 1902. These documents describe identity programmes that functioned as recommended and practised models in the entire analysed period and reveal their existence also today.

Artykuł ukazuje w perspektywie dwóch ostatnich wieków (schyłek XVIII - początek XXI) przemiany tożsamości Ormian polskich, umieszczając je w kontekście losów politycznych, ekonomicznych i kulturalnych tej społeczności oraz społeczeństwa polskiego. Autor omawia debatę, jaka toczyła się na temat własnej tożsamości w łonie grupy, koncentrując się szczególnie na czterech najistotniejszych dokumentach : polemice między Michałem Torosiewiczem i ks. Izaakiem Isakowiczem w 1861 r., memoriale Roberta Bogdanowicza z 1884 r. oraz liście pasterskim abp. Józefa Teodorowicza z 1902 r. W dokumentach tych sformowane zostały programy tożsamościowe, które funkcjonowały jako zalecane i praktykowane modele w całym analizowanym okresie i ujawniają swe istnienie także dziś.