Local center of knowledge and education : school in difficult times of developmental challenges and life-long learning

Contemporary world creates difficult challenges. Our success in dealing with tchem will determine quality of life, economy, political successes or even our survival. Disastrous state of natural environment, extreme unequal access to goods, necessity of cooperation in culturally diverse societies, technological development, changes on labour market, and in the same time desire of sustainable development and harmonic life demand multiple competencies. There is common conviction that we need a model of life-long learning that would enable to complement education neglected, because of the different reasons, during formal education, but also to develop competencies, which appear as necessary due to social development and which the meaning was earlier not appreciated. In this chapter we present probable social changes and on labour market that led toward changes in thinking about necessary competencies, scenarios of the educational systems and school development, among which some may deliver an answer to global changes, concept of key competencies and idea of school as local center of education, and conclusions from practical implementation of that idea.

Współczesny świat stwarza nam coraz trudniejsze wyzwania. Od tego czy sobie z nimi poradzimy zależy jakość życia, sukcesy gospodarcze i polityczne, a nawet nasze przetrwanie. Fatalny stan środowiska naturalnego, ekstremalnie nierówny dostęp do dóbr, konieczność współpracy w zróżnicowanych kulturowo społeczeństwach, rozwój technologii, zmiany na rynku pracy, a jednocześnie pragnienie zrównoważonego i harmonijnego życia wymagają wielu kompetencji. Powszechna jest dziś świadomość, że konieczny jest model uczenia się przez całe życie, który pozwoliłby uzupełniać wykształcenie z różnych powodów zaniedbane podczas edukacji formalnej, ale także rozwijać kompetencje, które pojawiają się jako konieczne w wyniku rozwoju społecznego, a których istotności wcześniej sobie nie uświadamiano. W tym rozdziale przedstawione zostały prawdopodobne zmiany społeczne i na rynku pracy prowadzące do zmian w myśleniu o niezbędnych kompetencjach, scenariusze rozwojowe systemów edukacji i szkół, z których niektóre mogą stanowić odpowiedź na globalne zmiany, koncepcja kompetencji kluczowych oraz koncepcję szkoły jako lokalnego ośrodka edukacji i wnioski z praktycznego wprowadzenia tej koncepcji w życie.