Muzyka jako forma spójności wspólnot : jak dzieło sztuki muzycznej charakteryzuje rzeczywistość społeczną

Celem artykułu jest odpowiedź na pytanie o relacyjny wymiar muzyki w kontekście form uspołecznienia. Myślę, że muzyka jest jedną z nich. W tym celu za Stanisławem Ossowskim twierdzę, że konstytutywną cechą muzyki jest jej znaczeniowość, bowiem nie istnieje dzieło sztuki muzycznej pozbawione kontekstu społecznego, a jedynym dylematem prawomocności tego twierdzenia staje się rozstrzygnięcie kwestii, jaką jest kryterium dookreślenia przez badacza tego kontekstu. Dla badań socjologicznych istotne są dwa, nie zawsze z sobą tożsame: kontekst autorski (socjogeneza dzieła) i kontekst odbiorczy (socjogeneza recepcji dzieła). Oba są wytworem społecznym, istnieją w obiegu zamkniętym, systemie informacji zwrotnych przekazywanych w społecznych ramach jednostkowego, ale też uwarunkowanego kulturowo dzieła sztuki: komunikatu. Ten komunikat rozumiany jako wytwór, czyli skodyfikowane w owym artefakcie - dziele sztuki muzycznej -działanie symboliczne, w kontekście perspektywy badań socjologicznych staje się niepodważalnym materiałem empirycznym. Zatem muzyka jawi się jako istotny rodzaj praktyki kulturowej. Jest swoistą formą uspołecznienia, bo ma do wykonania zadania więziotwórcze; jest pewnego rodzaju językiem w przestrzeni komunikacji i w procesie symbolizacji.

The aim herein is to respond to a question about the relational dimension of music in the context of forms of socialization. It appears that music is one such form. Furthermore, following the footsteps of Stanisław Ossowski, I claim that the constitutive feature of music is its meaningfulness because there is no work of music devoid of its social context. The only quandary in the validation of this assertion is the question of the criteria by which the researcher defines that context. In sociological research, two criteria (not always overlapping) are key: the author’s context vis-a-vis the sociogenesis of the work and the receiving context via-a-vis the sociogenesis of the work’s reception. Both of these sets is a social product; they exist in a closed system. Each is a feedback system conveyed in the social framework of individual, but is also a culturally conditioned work of art.: a communique. That communique is understood as a cultural product - i.e., the piece of music codified therein. This symbolic action, in the context of a sociological research perspective, is an indisputable piece of empirical material. Thus music manifests itself as a significant kind of cultural practice. It is a form of socialization because it has a bonding task to perform; it is a kind of language in the space of communication and in the process of symbolization.